'Als je 't gelooft, dan werkt het' Om een animatiefilm te maken over een rat die zich verdiept in de haute cuisine, daarvoor moet je het lef van Pixar hebben. Grote mensen halen hun neus op voor ratten, kleine hebben geen boodschap aan tiengangenmenu's. 'Maar een sterk verhaal werkt altijd', klinkt het bij de wonderstudio van de animatiefilm.
De ratatouille van Pixar staat al enkele jaren op het vuur. Zo'n zes jaar geleden zette regisseur-scenarist Jan Pinkava - die meeschreef aan het onovertroffen Pixar-meesterwerk Toy Story 2 - Ratatouille op de sporen. De film was grotendeels zijn eigen idee, maar na een paar jaar werd Pinkava vervangen door Brad Bird.'Jan heeft uitstekend werk geleverd', zegt producent Brad Lewis. 'De meeste personages komen uit zijn pen en hij heeft de hele keuken vormgegeven, maar hij zat in de knoei met de plot. Gezien de stelregel van Pixar luidt: 'eerst een ijzersterk verhaal, dan de technische foefjes', zijn we naar iemand op zoek gegaan die ervaring genoeg had om binnen de deadlines een productierijp script af te leveren. En die man was Brad Bird, die zowel met The iron giant als The incredibles zijn métier ruimschoots had bewezen. Pixar-films moeten nu eenmaal een hoog niveau halen als je wilt verantwoorden dat er zes jaar lang 500 à 600 mensen dag in dag uit aan hebben gewerkt.'Dat ze bij Pixar, dat sinds vorig jaar onder de Mickey Mouse-oren van Disney schuilt, aan een risicovolle onderneming waren begonnen met Ratatouille, daar waren ze zich zelfs aan de top van bewust. 'Als je het over een vis-uit-het-water-verhaal wilt hebben, dit is er eentje', zegt John Lasseter, de Toy Story-regisseur die ondertussen waakt over de creatieve kwaliteit van heel Disney. 'Mensen vinden ratten smerig, dus wie wil daar nu een film over zien? Bovendien is de keuken van een Frans toprestaurant ook niet de plek waar de gemiddelde bioscoopganger twee uur wil spenderen.' 'Maar als puntje bij paaltje komt, draaien wij films die we zelf graag willen zien. En weet je welke de beste test voor de kwaliteit van een animatiefilm is? Zet het geluid af en kijk of de film dan nog altijd werkt. Als je nog kunt volgen, dan zit je goed.'
Geen robotten en superhelden
'Ik was er toch niet helemaal gerust in toen ik mijn jongens stukjes van Ratatouille liet zien', zegt Brad Bird. 'Voordien had ik jongens-vriendelijke films gedraaid over robots, militairen en superhelden maar dit keer ging het over ratten en koken. Na afloop van de screening probeerde ik mijn zoontjes te sussen door te zeggen dat ze geen tweede keer hoefden te kijken, maar tot mijn aangename verrassing wilden ze het filmpje graag opnieuw zien. Ze hadden meteen ook enkele oneliners opgepikt en dat is altijd een goed teken.'Dat ratten vieze beesten zijn, daar zijn ze bij Pixar trouwens niet langer van overtuigd. 'Ze schrapen hun kostje samen in riolen en het kunnen smeerlapjes zijn als ze in het nauw worden gedreven want ze proberen tenslotte te overleven', zegt Brad Bird. 'Maar goed doorvoede laboratoriumratten zijn best aardig gezelschap. We hadden er in de studio twee in een kooitje. Aanvankelijk waren ze puur leermateriaal dat we gebruikten om bewegingen en reacties te observeren, maar gaandeweg werden het vriendjes die met hun kleine pootjes over je heen kruipen en met hun spitse neusje aan je oren snuffelen. We moeten ons trouwens niet al te veel illusies maken. Ratten zijn voortdurend om ons heen. Ik hoorde dat je in Londen nooit meer dan drie meter van een rat bent verwijderd.'Die rat zit ook in de titel, maar dat was lange tijd allerminst een evidentie. Toen Jan Pinkava nog aan de film werkte, luidde de titel al Ratatouille, maar bij Pixar groeide de bezorgdheid dat het Amerikaanse publiek zijn tong zou breken op dat Franse woord. 'Toen ik een van onze advocaten aan de lijn had en de man de titel verminkte tot iets wat als ratetoelie klonk, besloop me de twijfel', zegt Brad Lewis. 'Als die man de titel zelfs niet kan uitspreken, dan mag je het ergste verwachten. Dus begon het piekeren over een alternatief en dat leverde alleen maar rotslechte ideeën op, van The little chef over The petit chef tot zelfs The chef pony. Uiteindelijk keerden we terug naar Ratatouille en maakten er een gimmick van. In Amerika gebruiken we de spelling van het woord (rat-a-too-ee, red.) als een soort ondertitel. Ach, het ergste wat ons uiteindelijk kan overkomen is dat mensen zeggen hé, ik heb die rattenfilm gezien en zelfs dan is er nog geen man overboord.'
Tomaten van plastic
Zoals je dat verwacht van een huis van vertrouwen zoals Pixar, is Ratatouille ook weer technisch een huzarenstukje. Gevraagd naar dé hoofdbreker van Ratatouille, verwijzen animatoren Dylan Brown and Mark Walsh naar de voorstelling van voedsel. 'Als je een film maakt over chefs die in een toprestaurant aan de slag gaan, dan moeten de gerechten die op tafel komen er succulent uitzien. Met de technologie die voorhanden was, zag een tomaat er uit als plastic. De gerechten leken wel op de schotels die Japanners in de vitrine van hun restaurants plaatsen. Onze CGI-specialisten hebben dus heel nieuwe paradigma's in hun computers ingevoerd om de gesatureerde kleuren te bekomen die ervoor zorgen dat lekkere hapjes er niet langer grijzig uitzien alsof ze enkele dagen in de frigo hebben gestaan.'Dat is het spannende aan computeranimatie', vult John Lasseter aan. 'Computers worden almaar krachtiger waardoor we ook onze creatieve grenzen telkens een beetje kunnen verleggen. Ik zie niet meteen spectaculaire revoluties, maar voor elke nieuwe film lossen we toch wel enkele specifieke problemen op.''Trouwens, staren we ons bij Disney niet blind op de hoogtechnologische 3D-animatie (die met de computer wordt gemaakt, red.)? We zijn bezig aan nieuwe 2D-projecten, handgetekende animatiefilms. Ik begrijp niet waarom studio's met 2D zijn gestopt want het is onzin dat het publiek geen klassieke 2D-films meer wil zien. De mensen willen hun bioscoopgeld niet spenderen aan slechte films, dat is juist. En 2D-animatie is lange jaren de zondebok geweest voor slechte verhalen. Dat is te gek voor woorden. Wanneer een live actionfilm flopt, schuif je de schuld toch niet op de camera? Dan redeneert toch niemand van: die camera gebruik ik nooit meer. Het is niet de technologie die mensen entertaint, wel wat je ermee doet. Dus herstellen we de handgemaakte tekenfilm in ere bij Disney. John Musker en Ron Clemente die The little mermaid hebben gemaakt, zijn nu bezig met The princess and the frog, helemaal met de hand getekend.'
Proeven in Parijs
Regisseur en scenarist Brad Bird mag dan zeggen dat hij niet voor honderd procent realiteit gaat, de omstandige research die zijn ploeg heeft gedaan, is er precies op gericht zo waarheidsgetrouw mogelijk te blijven. Bird: 'We maken altijd een karikatuur van de realiteit maar we pakken het subtiel aan. Als we een zalm tonen, dan zal die best een beetje groter zijn dan wat je normaal op je bord krijgt, maar we overdrijven het niet. Voor een animatiefilm geldt net zozeer wat voor andere films geldt: je stopt er een stuk realiteit in om het gefantaseerde te kunnen verkopen. Kijk maar naar The empire strikes back waarin Han Solo de sputterende Millenium Falcon probeert te starten. Hij moet dat toestel, dat nota bene tegen de lichtsnelheid kan reizen, een tik geven om het aan de praat te krijgen. Precies dat maakt het hele vergezochte universum van Star Wars geloofwaardig want iedereen heeft dat al meegemaakt met zijn eigen auto. Hetzelfde doen we in Ratatouille: het beeld van Parijs, de details in de keuken en de gerechten wilden we zo correct mogelijk hebben zodat we het onwaarschijnlijke idee van een rat die kookt erin kunnen lepelen. Het is eigenlijk simpel: als je 't gelooft, dan werkt het.'Zowel Brad Bird als Brad Lewis geven toe dat een film als deze researchen niet bepaald een opgave was. 'De mensen die aan Finding Nemo hebben gewerkt moesten leren duiken, wij mochten lekker op restaurant', zegt Bird. 'We zijn in zowat alle Parijse driesterrenrestaurants geweest, het soort zaken waar ze à raison van 300 euro per persoon vijftien gangen serveren en een logboek bijhouden met de speciale wensen van de klant. In verband met die sterren zul je in de film trouwens iets merkwaardigs vaststellen: chef Gusteaus restaurant heeft vijf sterren. Drie mocht niet want Michelin heeft daar het copyright op. Ook zoiets moet je tijdens je research uitvissen.' 'Behalve eten hebben we ook verschillende chefs geïnterviewd', zegt Brad Lewis. 'Ik ben zelfs een paar dagen in de keuken van Thomas Keller (de nummer één-chef van de VS die naast The French Laundry ook restaurants heeft in New York en Las Vegas, red) gaan werken. Keller heeft ook de ratatouille gecreëerd die de gemene restaurantcriticus Ego op zijn bord krijgt. Normaal is ratatouille een stamppot, maar toen we hem vroegen hoe ratatouille er in The French Laundry zou kunnen uitzien, heeft hij het artistieke plakjesdesign uit de film bedacht.'
Jo De Ruyck
No comments:
Post a Comment